Idiom: Podnieść szachowy pion, lecz wahać się z wykonaniem ruchu (舉棋不定)

Jeden minister doradzał: “Twój ojciec wyrzucił go z kraju, a teraz chcesz
go z powrotem? To tak, jak gra w szachy. Jeśli trzymasz pion ale
wahasz się z wykonaniem ruchu, to z pewnością przegrasz".
(Ilustracja Flora Chung/The Epoch Times)

Chiński idiom 舉棋不定 (jǔ qí bù ding) tłumaczy się jako "podnieść szachowy pion i wahać się z wykonaniem ruchu", a dosłownie oznacza nie bycie w stanie podjąć decyzji. Wyrażenie pochodzi się z opowieści zapisanej w Zho Zhuan(1).

W okresie Wiosen i Jesieni (770 - 476 p.n.e.), władca państwa Wei - Król Xian, był tyranem. W 559 p.n.e. został obalony i wyrzucony z kraju przez ministrów Suna i Ninga, a następnie jego brat wstąpił na tron.

Wiele lat minęło. Ning żałował wyrzucenia Xiana z kraju, więc powiedział swojemu synowi Diaoziemu, który w tym czasie sprawował wysoki urząd ministra, aby pomógł w sprowadzeniu byłego króla z powrotem do kraju.

Xian w rzeczywistości planował zemstę. Skorzystał więc z tej okazji i wysłał Diaoziemu wiadomość, obiecując, że nie będzie dla niego zagrożeniem.

Diaozi omówił to z innymi ministrami. Jeden z nich doradzał, by nie wierzył Xianowi, mówiąc: "On jest tyranem z natury. Twój ojciec wyrzucił go z kraju, a teraz chcesz go z powrotem? To tak, jak gra w szachy. Jeśli trzymasz szachowy pion ale wahasz się z wykonaniem ruchu, to z pewnością przegrasz".

Jednakże, Diaozi uparł się i sprowadził Xiana z powrotem do Wei. W 546 p.n.e., Xian zamordował Diaoziego i wszystkich ludzi, którzy 12 lat temu byli zaangażowani w wyrzucenie go z kraju.

Później, ludzie używali tego zwrotu do opisania kogoś, kto jest wyjątkowo niezdecydowany, lub kogoś, kto często zmienia swoje zdanie.

Podobnym chińskim idiomem jest 猶豫不決 (yóu yù bù jué), który dosłownie oznacza "wahać się i nie podjąć decyzji".

'yóu' (猶) (pierwszy człon w idiomie) był legendarnym zwierzęciem, które było niesamowicie płochliwe i podejrzliwe. Kiedykolwiek yóu usłyszał jakiś dźwięk, przepełniony strachem natychmiast się chował, podejrzewając, że to może myśliwy próbuje go złapać i wyrządzić krzywdę.

yóu zwykle wskakiwał na drzewa i tam się chował, następnie wystawiał swój pysk i rozglądał się dookoła. W kółko powtarzał to zachowanie, w wyniku czego spędzał połowę dnia na skakanie w górę i w dół między drzewami, marnotrawiąc masę energii.

Przypis:

1. "Zuo Zhuan", znany też jako "Chunqiu Zuo Zhuan" jest jednym z najważniejszych źródeł zrozumienia historii z Okresu Wiosen i Jesieni (770 - 476 p.n.e.). Dzieło z 389 p.n.e., przypisuje się Zuo Qiumingowi i uznaje za komentarz do "Kroniki Wiosen i Jesieni".