Idiom: Użyć swojej włóczni przeciwko własnej tarczy (自相矛盾)

Sprzeczność z którą handlarz broni wychwalał swą najbardziej wytrzymałą tarczę
i najostrzejszą włócznię wywołało u ludzi śmiech.
(Ilustracja Zona Yeh/The Epoch Times)

W okresie Walczących Królestw (475 - 221 p.n.e.) żył pewien kupiec w państwie Chu, który specjalizował się w sprzedaży włóczni i tarcz.

Któregoś dnia, kupiec wyszedł na ulicę, by sprzedać swą broń. Znalazł miejsce przy skupisku ludzi i rozłożył swoje wyroby na ziemi.

Najpierw podniósł tarczę i zaczął krzyczeć do przechodniów: "Witam wszystkich, podejdźcie i spójrzcie na tą słynną tarczę. Nic nie może dorównać jej trwałości. Nawet najostrzejsza włócznia na świecie nie przebije się przez nią".

Wokół kupca zgromadził się spory tłum, aby zobaczyć niezrównaną tarczę.

Następnie podniósł włócznię i krzyczał: "Witam wszystkich, podejdźcie i spójrzcie na moją włócznię. Nic nie może dorównać jej ostremu jak brzytwa ostrzu, gdyż jest najostrzejszą włócznią pod niebem. Może przebić się przez najbardziej wytrzymałą tarczę na świecie".

Słysząc to, ludzie w tłumie wybuchli śmiechem. Jeden z nich zwrócił się do kupca: "Wedle tego, co właśnie powiedziałeś, nic nie może się równać ostrości twojej włóczni, jako że potrafi przebić się przez najbardziej wytrzymałą tarczę na świecie. Z kolei twoja tarcza, jest najbardziej wytrzymała i nie przebije jej żadna włócznia. Może zatem spróbujesz uderzyć włócznią w swoją tarczę?".

Kupiec zaniemówił. Nie potrafił nic odpowiedzieć. Zmieszany, szybko pozbierał swój oręż i odszedł.

Idiom 自相矛盾 (zì xiāng máo dùn), który dosłownie znaczy "użyć swojej włóczni przeciwko własnej tarczy" wywodzi się z powyższej historii. Zapisana jest ona w książce "Han Fei Zi" napisanej przez Han Feia (ok. 280 - 233 p.n.e.), który był jednym z pierwszych legalistów-filozofów w Chinach.

Ogólny sens idiomu oznacza postawę zaprzeczania samemu sobie. W dzisiejszych czasach, ludzie używają go do opisania wypowiedzi lub działań, które od początku wzajemnie sobie zaprzeczają i tym samym głoszą lub prowadzą do rzeczy niemożliwych.

Zachodnim odpowiednikiem byłoby zdanie wskazujące na sprzeczność jak np.: "bogaty nędzarz" lub "uczciwy złodziej".