[19] Mencjusz - drugi mędrzec doktryny konfucjańskiej

Mencjusz (Ilustracja Yeuan Fang/The Epoch Times)

Mencjusz, znany również jako Mengzi, urodził się około sto lat po śmierci Konfucjusza i stał się następcą jego doktryny. Jest postrzegany także, jako jeden z wielkich filozofów, teoretyków politycznych i uczonych w historii Chin.

Mencjusz urodził się w 372 p.n.e. w Okresie Walczących Królestw (403 - 222 p.n.e.). Gdy miał trzy lata, zmarł jego ojciec. Matka starannie go wychowywała. Zmieniali kilkakrotnie miejsce zamieszkania. Ostatecznie osiedlili się w pobliżu szkoły, gdyż matka uznała, że środowisko edukacyjne będzie miało dobry wpływ na syna. Mencjusz po wkroczeniu w dorosłość, stał się uczonym.

W tym czasie, Chiny były pogrążone w chaosie. Stary system feudalny upadał, nowe siły rosły w potęgę. Kierowani ambicją panowie feudalni i książęta toczyli przeciwko sobie wojny w celu poszerzenia terytoriów i zyskania przewagi. W tym czasie, istniało zapotrzebowanie na usługi strategów wojennych i doradców politycznych, którzy pomogliby swym panom w wygrywaniu wojen. Jednak, nie zważając na te okoliczności Mencjusz wraz z uczniami, zdecydował się na wędrówkę po kraju szerząc ideę moralności i dobroci.

Według filozofii Mencjusza, jeśli czyjaś opieka nad drugą osobą nie jest uznawana, ta pierwsza powinna spojrzeć do wewnątrz i zastanowić się, czy dbała wystarczająco. Jeśli czyjaś rada nie jest przyjęta, osoba powinna zastanowić się, czy rada była wystarczająco rozsądna. Jeśli czyjaś uprzejmość nie jest doceniana, osoba powinna się zastanowić czy była odpowiednio szczera. Za każdym razem po otrzymaniu przykrej odpowiedzi od innych, zamiast krytykowania, osoba powinna spojrzeć w siebie, aby znaleźć przyczynę.

Z punktu widzenia Mencjusza, ludzi nie powinno się oceniać na podstawie ich bogactwa lub rangi, a raczej zdolności do utrzymania wysokiego standardu moralnego: "Kiedy patrzy w górę, nie ma powodu do wstydu przed niebiosami, kiedy patrzy w dół nie ma powodu by rumienić się przed ludźmi". Aby uniknąć uwikłania się w pułapkę dóbr materialnych i fizycznych wygód, osoba powinna powrócić do swojej wrodzonej, dobrej natury. To wymaga wielkiej determinacji i odporności.

Mengzi był powszechnie szanowany, lecz jego szlachetna filozofia i teoria rządów humanitarnych nie zyskała poparcia wśród książąt i księżniczek, jako że ich zainteresowania głównie skupiały się na dążeniu do władzy. Jeden z książąt powiedział do Mencjusza: "Jest mi bardzo przykro. Z całym szacunkiem, ale potrzebuję kogoś, kto pomoże mi wygrać wojnę".

Mencjusz zatrzymywał się w wielu państwach, ale gdy zobaczył, że tamtejsi książęta nie są zainteresowani jego filozofią, rozczarował się i westchnął: "Ech, w tym wojennym okresie, to nie jest czas dla mojej filozofii. Możliwe, że powinienem wrócić do domu!". Po powrocie do rodzinnego miasta, Mencjusz skupił się na nauczaniu swoich podopiecznych, co czynił do śmierci. Zmarł mając 83 lata w 289 p.n.e.

Z szacunku dla jego charakteru i wiedzy, Mencjusza nazwano "Drugim Mędrcem". Jego filozofię określa się jako ortodoksyjny konfucjanizm.

Multi-language Epoch Times