[48] Xu Shen - twórca pierwszego etymologicznego chińskiego słownika

Xu Shen - twórca pierwszego chińskiego słownika
(Ilustracja Zhiching Chen/The Epoch Times)

Xu Shen (58 - 147 n.e.), chiński filolog ze Wschodniej Dynastii Han, który skompilował pierwszy chiński słownik.

We Wschodniej Dynastii Han, wielu uczonych powodowanych próżnością intelektualną, lubiło zmieniać lub tworzyć nowe style znaków, a powstałe niespójności powodowały rozległe zagmatwanie w społeczeństwie chińskim. W celu naprawienia tej okoliczności, Xu Shen w 100 n.e. rozpoczął pracę nad pierwszym chińskim słownikiem zwanym "Shuōwén Jiězì" (dosł. Objaśnienie znaków prostych i złożonych).

Xu Shen analizował strukturę chińskich znaków na podstawie nauk I-Jing i Pięciu Elementów, i podzielił je na sześć kategorii:

1) Piktogramy "przedstawiające bezpośrednio": przedstawiają one znaczenie poprzez wygląd piktogramu (na przykład: 山 - góra, 人 - człowiek, 木 - drzewo, kształt małego kwadratu 口 może oznaczać: 'usta', ale również odnosić się do 'przejścia', 'otworu' lub 'przystani'; podczas gdy duży kwadrat 囗 może oznaczać 'ogrodzenie' lub 'obramowanie' itp.

2) Ideogramy "wskazujące fakty": są jak piktogramy koncepcyjne, w tym, że wyrażają abstrakcyjną ideę poprzez obraz (na przykład: 一 “jeden”, 二“dwa”, 三 “trzy”, 上 "góra" 下 "dół").

3) Związki ideogramiczne "kombinacja znaczeń": to znaki, które składają się z dwóch lub większej liczby znaków o podobnym lub różnym znaczeniu, których treść łączy się, aby utworzyć nowy znak (na przykład: 從 dwóch mężczyzn idących jeden po drugim znaczy 'pójść za kimś' lub 'zwolennicy'; 眾 trzech mężczyzn dzielących ten sam cel znaczy 'grupa'; Znak 囚 przedstawiający mężczyznę za murem oznacza 'więzień'; dwa drzewa 林 oznaczają 'las', a trzy 森 znaczą 'gęsto zarośnięty'. Znak 安 'pokój [harmonia]' jest połączeniem znaku 宀 'dach' i znaku 女 'kobieta' , co oznacza 'gdy kobieta jest w domu, jest harmonia').

4) Związki fonosemantyczne "dźwięk i forma": to znaki, które składają się z elementu dźwięku i elementu znaczenia (na przykład 媽 mā znaczy 'matka'; składnik po prawej 馬 (wymawia się 'mǎ') jest elementem fonetycznym i znaczy 'koń', natomiast lewy składnik 女(nǚ, znaczy 'kobieta'), i on nadaje znaczenia. Składnik znaczenia jest często "kluczem" (czyli jednym z około 200 'cegiełek' znakowych, które tworzą pisany język chiński). Około 90% wszystkich znaków chińskich zalicza się do tej grupy.

5) Zapożyczenia fonetyczne "pod fałszywą nazwą": logika stojąca za tą grupą znaków jest nieco bardziej skomplikowana i ma związek z historyczną ewolucją języka chińskiego. W starożytnych Chinach, jeden piktogram posiadał więcej niż jedno znaczenie. Lecz z biegiem czasu i przekazywania ich przyszłym pokoleniom, bardziej współczesny znak "zapożyczał" poprzedni. Na przykład znak 來 znaczył 'pszenica', lecz stosowano go również jako czasownik 'przyjść'. Ostatecznie bardziej powszechny czasownik 'przyjść' stał się domyślnym znaczeniem znaku, a dla 'pszenicy' powstał nowy znak 麥.

6) Dwustronne znaczenie: odnoszą się do znaków, które mają te same etymologiczne korzenie, ale różnią się w wymowie i znaczeniu. Typowym przykładem jest znak 老lǎo "stary" i 考kǎo "egzamin".

Ukończenie "Shuōwén Jiezi" zajęło Xu Shenowi ponad 21 lat. Słownik zawierał objaśnienie 9353 znaków i 540 kluczy. "Shuōwén Jiezi" był pierwszym profesjonalnym słownikiem porządkującym znaki chińskie według wspólnych elementów i tą metodę stosowano w słownikach następnych pokoleń.

Chiński piktogram jest nośnikiem pozwalającym na precyzyjny zapis i odsłonę dziedzictwa kultury chińskiej, a "Shuōwén Jiězì" postrzegana się za fundament pierwszej powszechnej filologii w historii Chin.

Multi-language Epoch Times