Idiom: Trzy rozkazy i pięć wyjaśnień (三令五申)

Sun Zi w kółko wyjaśnia znaczenie uderzeń bębnów,
aby upewnić się, że kobiety w pełni zrozumieją
(Ilustracja Flora Chung/The Epoch Times)

Chiński idiom "三令五申" (sān lìng wǔ shēn) dosłownie oznacza "wydać trzy rozkazy i pięć wyjaśnień". Często tłumaczy się go jako "powtarzający się nakaz" i stosuje do opisania sytuacji w której ktoś nieustannie powtarza rozkaz lub w kółko wydaje to samo polecenie.

W okresie Wiosen i Jesieni (770 - 476 p.n.e.) słynny strateg Sun Zi, znany również jako Sun Tzu, udał się wraz ze swoim przełomowym dziełem "Sztuka Wojny" do króla państwa Wu. Zaoferował swą pomoc w wyszkoleniu armii Wu i przekształceniu kraju w potężniejsze królestwo.

Król poprosił Sun Zi o rozpoczęcie szkolenia ze 108 damami pałacowymi, aby zobaczyć czy jego strategia zadziała najpierw na kobiety. Król wezwał panie i nakazał im słuchanie się rozkazów Sun Zi.

Sun Zi podzielił kobiety na dwa zespoły i dwóm ulubionym konkubinom króla przyznał rolę liderek. Wszystkim kobietom wręczono broń i kazano ustawić się w szeregu.

Nauczył je, jak rozpoznawać sygnały bębnów i wyjaśnił w najdrobniejszych szczegółach, jak maszerować w czterech kierunkach. Przypominał im również, raz po razie, że zawsze muszą słuchać rozkazów i wyjaśnił, dlaczego to jest konieczne.

Kiedy Sun Zi zapytał kobiety czy nauczyły się marszu w przód, do tyłu, w lewo i w prawo, odpowiedziały, że rozumieją to jasno.

Zatem Sun Zi rozpoczął szkolenie. Uderzył w bęben sygnalizując nakaz marszu w prawo. Ku jego rozczarowaniu, panie nie słuchały rozkazów, tylko śmiały się i żartowały.

Sun Zi nie obwiniał ich, tylko powiedział: "To wina generała, jeśli nie wyraził się dostatecznie jasno". Następnie kilka razy powtórzył co oznaczają różne uderzenia bębna, jak np. ten, który wykonał przed chwilą.

Następnie uderzył w bęben nakazując marsz w lewo. Jednak zamiast wykonać rozkaz, wszystkie panie, w tym liderki zespołów, tylko chichotały.

Tym razem, Sun Zi powiedział surowo: "Kiedy rozkaz jest jasno przedstawiony, winę za nieposłuszeństwo ponoszą liderzy zespołów!". Następnie rozkazał egzekucję ulubionych konkubin króla.

Król, który przyglądał się szkoleniu, był zszokowany i błagał o litość dla swoich nałożnic. Sun Zi powiedział, że gdy generał prowadzi żołnierzy na polu bitwy to królewskie polecenia nie są brane pod uwagę.

Po ścięciu obydwu konkubin, Sun Zi wytypował dwie nowe liderki zespołów i kontynuował szkolenie. Wszystkie kobiety bardzo spoważniały i prawidłowo wykonywały rozkazy.

Szkolona przez Sun Zi armia państwa Wu, stawała się coraz silniejsza.

Idiom "trzy rozkazy i pięć wyjaśnień" lub "powtarzający się nakaz" wywodzi się z tej historii, która jest opisana w biografiach Sun Zi i Wu Qi w "Zapiskach Historyka(2)".

Przypisy:

1. Sun Zi żył w latach 544 - 496 p.n.e. Miał znaczący wpływ na chińską kulturę, nie tylko jako legendarna postać historyczna, ale również jako autor "Sztuki Wojny" - książki, która miała istotny wpływ na kształt strategii wojskowych.

2. "Zapiski Historyka" obejmują ponad 2000 lat historii Chin, od Żółtego Cesarza (2600 p.n.e.) do czasów panowania Cesarza Wu Han (87 p.n.e.) i zostały napisane przez wybitnego historyka chińskiego Sima Qian. Uważa się go za ojca chińskiej historiografii.

Multi-language Epoch Times